گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس- محمد زرچینی؛ سامانه‌های پیشرفته جنگ الکترونیک و دفاع هوایی، امروزه به یکی از تعیین‌کننده‌ترین عوامل در نبرد‌های مدرن، به‌ویژه نبرد‌های هوایی و فضایی تبدیل شده است. در این میان، جنگ ۱۲ روزه اخیر میان ایران و رژیم صهیونیستی، نه‌تنها شکاف‌های موجود در سامانه‌های دفاعی طرفین را آشکار کرد، بلکه ضرورت بازنگری فوری در استراتژی‌های دفاعی-هوایی هر دو طرف را به‌خوبی نشان داد.
بازنگری درباره سامانه‌های دفاعی پس از جنگ ۱۲ روزه
پس از این درگیری کوتاه، اما پرتنش، رژیم صهیونیستی که شاهد کاهش کارایی سامانه‌های دفاع هوایی خود بود، به سرعت اقدام به واردات انبوه سامانه‌های ضدموشکی و راداری کرد. برآورد‌ها حاکی از ورود بیش از هزار تن تجهیزات نظامی پیشرفته به اراضی اشغالی است؛ اقدامی که نشان‌دهنده تلاش اسرائیل برای بازسازی و ارتقای خط دفاعی خود در برابر تهدیدات هوایی و موشکی است.
در مقابل، جمهوری اسلامی ایران نیز با توجه به فعالیت گسترده اسکادران‌های هوایی دشمن و شکاف‌های شناسایی‌شده در سامانه‌های دفاعی خود، برنامه‌ای جامع برای بازسازی و ارتقای شبکه دفاع هوایی خود به‌ویژه در مناطق حساس مانند آسمان تهران تدوین کرد. در این راستا، جایگزینی سامانه‌های قدیمی با فناوری‌های نوین از جمله سامانه‌های جنگ الکترونیک در اولویت قرار گرفت.
بیشتر بخوانید:
معاون عملیات ارتش: سامانه‌های آسیب‌دیده پدافند هوایی جایگزین شدند
سامانه جایگزین سایت راداری سوباشی وارد فاز عملیاتی شد
«کراسوخا-۴»: سلاح الکترونیکی تغییردهنده معادلات
یکی از مهم‌ترین اقدامات ایران در این مسیر، استقرار سامانه جنگ الکترونیک «کراسوخا-۴» محصول پیشرفته روسیه در خاک ایران است. گرچه جزئیات دقیق زمان و نحوه ورود این سامانه هنوز به‌صورت رسمی اعلام نشده و خبرها در این زمینه بیشتر بر اساس گزارش‌های میدانی و تحلیل‌های رسانه‌ای است، اما حضور عملیاتی آن می‌تواند تحولی استراتژیک در توازن قدرت هوایی منطقه و ارتقاء توان پدافندی کشور ایجاد کند.
کراسوخا-۴ یکی از پیشرفته‌ترین سامانه‌های جنگ الکترونیک روسیه است که برای مقابله با تهدیدات هوایی و فضایی طراحی شده. این سامانه می‌تواند باعث اختلال در رادار‌های دشمن شده و مانع از شناسایی اهداف شود؛ همچنین سامانه مذکور می‌تواند ماهواره‌های جاسوسی و فضایی دشمن را فریب داده و یا مختل کند.
غیرفعال‌سازی پهپاد‌ها و هواپیما‌های شناسایی با ایجاد نویز شدید و محافظت از نیرو‌ها و تجهیزات زمینی در برابر حملات هوایی و موشکی از دیگر کارایی‌های مهم سامانه جنگ الکترونیک کراسوخا است. این سامانه به‌ویژه در مناطق جنگی مانند سوریه مورد استفاده قرار گرفته و توانایی آن در ایجاد «سکوت الکترونیکی»، بسیار قابل توجه است؛ در حقیقت در مناطق عملیاتی، کراسوخا می‌تواند حبابی از سکوت الکترونیکی ایجاد کند که تمام ارتباطات، رادار‌ها و سیستم‌های هدایت موشکی دشمن را در آن محدوده مختل می‌کند.
اهمیت استراتژیک حضور کراسوخا در ایران
حضور این سامانه در ایران تنها یک ارتقای فنی نیست؛ بلکه یک حرکت ژئوپلیتیکی و نظامی با پیامد‌های گسترده است که در ذیل به تعدادی از آنها می‌پردازیم.
تقویت بازدارندگی منطقه‌ای
با استقرار کراسوخا در ایران، توان مقابله کشورمان با عملیات‌های شناسایی هوایی و فضایی دشمنان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، از جمله پهپاد‌های پیشرفته و هواپیما‌های جاسوسی به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد. این امر، هزینه عملیات نظامی علیه ایران را به‌شدت بالا برده و بازدارندگی دفاعی بیشتری ایجاد می‌کند.
ورود به عرصه جنگ الکترونیک پیشرفته
جنگ‌های مدرن دیگر تنها بر پایه قدرت آتش و تجهیزات مکانیکی نیستند؛ بلکه مبتنی بر کنترل اطلاعات، ارتباطات و فضای الکترومغناطیسی هستند. با بهره‌گیری از کراسوخا، ایران وارد باشگاه محدودی از کشور‌های دارای فناوری جنگ الکترونیک نسل جدید می‌شود؛ باشگاهی که تنها برای قدرت‌های غربی و روسیه قابل دسترسی بود.
ارسال پیام سیاسی و نظامی به غرب و متحدان منطقه‌ای
انتقال این سامانه به ایران چه به‌صورت رسمی و چه غیررسمی نشانه‌ای از تعمیق همکاری‌های نظامی-دفاعی میان تهران و مسکو است. در شرایطی که ایران تحت فشار تحریم‌های چندجانبه قرار دارد، این همکاری نشان می‌دهد که روسیه به‌عنوان یک قدرت مستقل، آماده حمایت فناورانه و نظامی از ایران است. این امر همچنین به متحدان منطقه‌ای غرب به‌ویژه رژیم صهیونیستی پیام می‌دهد که معادلات قدرت در حال تغییر است.
چالش‌های فنی و فرصت‌های بومی‌سازی
البته، بهره‌برداری مؤثر از کراسوخا نیازمند زیرساخت‌های فنی، آموزش نیرو‌های متخصص و هماهنگی با سامانه‌های بومی دفاعی است. این چالش‌ها می‌توانند به فرصت‌هایی برای مهندسی معکوس، انتقال فناوری و تولید نسخه‌های داخلی تبدیل شوند. تجربه ایران در تولید سامانه‌هایی مانند «باور-۳۷۳» و «سوم خُرداد» نشان می‌دهد که این کشور توانایی جذب و تطبیق فناوری‌های پیشرفته را دارد.
تأثیر بر توازن قدرت هوایی؛ چالشی برای «اف-۳۵»
یکی از مهم‌ترین پیامد‌های حضور کراسوخا، تأثیر آن بر کارایی جنگنده‌های پیشرفته اف-۳۵ رژیم صهیونیستی است. این جنگنده‌ها که بر پایه فناوری نامرئی (استیلث) و سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته طراحی شده‌اند، در برابر سامانه‌های جنگ الکترونیک نسل جدید مانند کراسوخا آسیب‌پذیر هستند. اختلال در رادار‌های آنها، قطع ارتباطات و سیستم‌های هدایت، می‌تواند کارایی عملیاتی اف-۳۵ را به‌شدت کاهش دهد و حتی آنها را به اهدافی آسیب‌پذیر تبدیل کند.
گامی به سوی ارتقاء توان دفاعی و تغییر معادلات منطقه‌ای
حضور سامانه جنگ الکترونیک کراسوخا-۴ در ایران، تنها یک اقدام تکنیکی نیست؛ بلکه بخشی از یک استراتژی بزرگ‌تر برای ایجاد توازن قدرت و تقویت بازدارندگی است. این سامانه نه‌تنها توان دفاعی ایران را در برابر تهدیدات هوایی و فضایی افزایش می‌دهد، بلکه پیامی روشن به دشمنان منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای می‌فرستد و آن، آمادگی ایران در عرصه جنگ مدرن و استفاده از ابزارهای نوین برای مقابله با دشمنان است.
در نهایت، موفقیت ایران در بهره‌برداری، تطبیق و بومی‌سازی این فناوری، می‌تواند الگویی برای سایر کشور‌های محور مقاومت در برابر هژمونی نظامی غرب باشد؛ الگویی که بر پایه همکاری‌های برد-برد بین‌المللی و توسعه فناوری‌های نوین استوار است.
انتهای پیام/ 281
